Fjellskitur mot Reppanipa

På Tysdag den 10. Februar reiste eg og friluftsliv klassen min på skitur til Hodlekve. På førehand hadde me planlagt turen, laga pakkeliste og lært oss korleis me kunne gjenkjenne eit skredterreng. Når ein skal på skitur i vinterfjellet er det mykje meir ein må tenke på enn når ein går ein fjelltur om sommaren. Nokre årsakar til dette er at været om vinteren varierar mykje meir. Den eine dagen kan det vere sol og god temperatur, medan andre dagar kan det vere skodde, nedbør, mørke (korte dagar) og snøføyke som kan nedsette sikta.

Kompass og kart er nødvendig utstyr på alle vinterturar. Det er alltid viktig å ha kontroll på og bruke himmelretningane når ein beveger seg i vinterfjellet og ta ut kompasskurs. Ein må hugse på at om vinteren har kartet større svakheitar enn på sommaren, hausten og våren. Mikroterreng, stiar, myrer, nokre vegar og små vatn forsvinn lett på grunn av snøen. Ein får derfor større vanskelegheitar med å orientere seg. Når ein skal orientere seg med eit kart om vinteren er det derfor lurt å sjå etter kartteikn og ledelinjer som brøytt veg, jernbane, kraftlinjer, bygningar, skitrekk og dei store formene i landskapet som fjelltoppar, stup, fjellveggar og dalar.

Det er viktig å finne ut før turen om kva vær det er meldt, vindretninga og om det er skredfare. Som eg nemnte tidlegare varierar været mykje om vinteren. Det er derfor viktigt å finne ut kva vær det er meldt og ut i frå det, finne ut kva slags klede ein må bruke og ha med seg. Vindretninga er og viktig å finne ut av. Ein vil helst unngå å måtte gå mot vinden, når ein er på tur kan ein finne ut kor vinden kjem frå dersom ein finn ein skavle. Store skavlar ligg alltid frå vinden, medan ørsmå skavlar ligg mot vinden.

Stor skavle

Små skavler

Det er viktig å kunne gjenkjenne eit skredterreng for å unngå unødvendige farer. Terreng som er brattare enn 30 grader og der henget er høgare enn 5 meter utgjer ein skredfare. Det er viktig å gå tre gongar så langt vekk frå terrenget som høgda på henget er.

Vegvalga under turplanlegginga børr bygge på at ein skal unngå terreng som utgjer skredfare, unngå tydelige terrengfeller som synast på kartet som dalsøkk og stup under heng, unngå regulerte vatn på grunn av moglegheita for ope rom mellom is og vatn, og unngå opne bekkar og vinterdekte brear dersom det er mogleg.

Me hadde to mål for turen: å få teste utstyret og finne ut om det virka, og lære korleis me skal bevege oss i vinterfjellet. Når me planlagte turen lagde me ein plan A, ein plan B og ein kriseplan. Plan A var å gå opp til Reipa, deretter skulle me følge Skavassgrovi og bevege oss oppover mot Skavasshaugane og returnere same vegen. Plan B var å gå opp mot Reipa, følge stien opp mot Rysete,  og evt opp mot Skavasshaugane. Kriseplanen var at dersom de skulle skje noko, så skulle me retunere tilbake på eit gunstig tidspunkt.

Avreise var kl 12.00 utanfor hovudinngangen til Sogndal vgs. Det me skulle ha med oss var: ski, stavar, feller, hue, vottar, ullklede, dagstursekk, solbriller, mat og drikke, kart og kompass, førstehjelpsutstyr, spade, sitteunderlag og bytteklede. Når alle var klare til å reise kjøyrte me opp til Hodlekve skisenter og parkerte bussen på parkeringsplassen i Rindabotn. Me tok fellene på skia og fekk utdelt kompass og spade. På førehand hadde me blitt delt inn i grupper. Kvar gruppe hadde ansvaret for å få oss frå ein plass til ein anna. Været den dagen var surt. Det regna og var kjølig vind, men ellers ganske mild temperatur. I Rindabotn var det nesten ikkje vind, men med ein gong me begynte å gå høgare oppover kom vinden. Sidan me sjekka værmeldinga dagen før me reiste, var me klare over at det ikkje skulle bli det beste været. Eg hadde derfor tatt på meg klede som skulle tåle både vatn og vind. I sekken hadde eg i tillegg med bytteklede og noko varmt å drikke.

Når me planlagte vegen me skulle gå, såg me på høgdekurva til terrenget. Dette gjorde me for å unngå område med skredfare og stup eller andre terrengfeller. Når me hadde kommt halvveges på turen tok lærarane over styringa. Dette var fordi dei ville at me skulle sjå korleis ein skavle såg ut og vise oss nokon av terrengfellene me kan møte på ein ein tur i vinterfjellet slik at me kan gjenkjenne dei på neste tur. 

Det positive med turen var at eg hadde nok med klede, eg frøys ikkje, med unnatak av når me stoppa for å samle gruppa. Det var ein utruleg kjekk tur der eg lærte mykje meir om vinterfriluftsliv. Planleggjinga me hadde gjort i førekant var ganske bra. Me gjorde litt endringar i vegvalga undervegs på grunn av uføresette hendingar. Det var to lærarar med på turen, men på grunn av sjukdom blant ein elev måtte den eine læraren returnere tilbake til bussen saman med eleven, medan resten av gruppa fortsatte. Det skjedde eit uhell på turen der den eine på gruppa tryna og begynte å blø nase blod. Eleven kom seg heldigvis unna med ingen skader og me kunne derfor fortsette turen som planlagt. Det tok litt lenger tid å komme seg ned på grunn av at det var mange som brukte vanlege langrennski, men me kom oss ned til planlagt tidspunkt. 

Dei erfaringane eg fekk på denne turen, som eg må gjere betre på neste tur, er at eg må få meg nye skisko. Dei var altfor store og eg fekk derfor gnagsår på begge helane, noko som fort kan øydeleggje turen. Eg må ta plastikk rundt kartet eller ha det i ein mappe dersom det regner på turen, slik at det ikkje blir øydelagt. Det er  veldig viktig å ha god tid, dersom uføresette hendingar skulle oppstå. 

Her kan du sjå kor me gjekk