Bålbrenning

Måndag den 29. September reiste eg og friluftsliv klassen min opp til det som blir kalla "Gamma" på Rutlin i Sogndal. Me hadde to timar med friluftsliv, og skulle blant anna lære om korleis ein kan lage bål og kva slags materiale ein kan bruke. Det finst mange forskjellige måtar for korleis ein kan lage bål. Det er ikkje alltid du finn den samme vedtypen, derfor må du bruke det du finn. Det første som er lurt å finne er bjørkenever eller treflisar. Det tar lett fyr og brenn godt. Under er det lurt å ha tynn og tørr ved. Det er fordi det tek lettare fyr, enn store og tjukke vedkubbar. Heilt underst kan du ha den tjukke veden. Grunnen til at du begynner med flis, never og tynne vedkubbar er at det oftast er tørrare. Når det brenn frå toppen og nedover, blir dei neste laga under tørka og varma, og bålet får alltid tilgang på oksygen. 

Det går også ann å lage eit pyramide bål, men då er det viktig at veden og underlaget er tort, slik at det tar lett fyr. Det var to studentar som kom frå høgskulen i Sogndal som underviste oss. Dei delte oss inn i grupper der nokon skulle kløyve ved, nokon skulle lage ein trefot der vatnkjela kunne henge, medan andre skulle samle bjørknever og treflis. Trefoten blei laga med at me fann tre stokkar som var ca. ein halvmeter høge. Deretter brukte me tau til å lage åttetallsknutar slik at den blei stødig og kunne holde ein kjele. Når bålet var ferdig grilla me pølser og koste oss. Eg og Kjersti laga ein epleblanding der me brukte kanel, vaniljesukker, smør og epler som me putta på ei rist på bålet. Det smakte som ein blanding av syltetøy og eplekake, men smakte veldig godt.

Vinterbål

Pyramidebål

Fjærlandsete

Den 15. September til den 16. September reiste eg og friluftsliv klassen min på overnattingstur til Fjærlandsete. Me møttest klokka 09.00 der kvar gruppe fekk utlevert eit telt, raudsprit til stormkjøkkenet og eit stormkjøkken. Når me hadde fått all bagasjen inn i bussen køyrte me til Mannsverk i Øvstedalen. Me var til saman fem grupper, og kvar gruppe fekk utlevert kompass og kart og hadde ansvaret for ein del av turen. Gruppe 2 hadde den første distansen og skulle få oss frå Mannsverk til Furusete. Dei var flinke til å bruke kompass og kart, og fekk oss trygt fram til Furusete der me hadde ein time pause. Me åt ein god lunsj og fekk fylle opp drikkeflaskene våre med vatn. Været var nydeleg, me hadde sol og temperaturen var stigande. 

Gruppe 5 tok over kartlesinga og skulle få oss frå Furusete og opp til Fjærlandsetevatnet der me skulle overnatte. Dei hadde stor fart, og fekk oss raskt opp der gruppe 3 skulle finne leirplass. Me hadde visse krav til kor leirplassen skulle ligge. Den måtte vere nærme vatn som me kunne drikke, det måtte vere tort og det måtte vere mest mogleg flatt terreng. Me endte opp nede ved vatnet. Det første me gjorde når me hadde funne leirplassen var å sette opp teltet før det blei mørkt. 

Etter å ha sett opp teltet gjensto det viktigaste, mat. Me hadde bestemt maten før me reiste. Nokon lagde taco, medan andre lagde kyllingfaitas. Gruppa mi ville gjere det lettast mogleg, og hadde bestemt oss får å lage tomatsuppe. Det me trengte var toro tomatsuppe, fjellvatn, makaroni og små pølsebitar. Det var ein lett, men god middag som ikkje tok alt for stor plass i sekken.

                                               

Det viktigaste når ein går på tur, er å ha med minst mogleg. Det er viktig å ha med eit godt underlag som motstår vatn, sovepose som passer årstida, godt med klede (spesielt ull), utstyr som du kan bruke til å lage mat, drikkeflaske, mat, fyrstikker dersom du vil lage bål og førstehjelpsutstyr dersom det skulle oppstå eit uhell. Det kan og vere godt å ha med ein fiskestang og noko ekstra godt å ete som TD: kvikklunsj. 

Når me hadde fått pakka ut, laga mat og tatt oppvasken fekk me ein time fritid der me kunne gjere akkurat kva me hadde lyst til. Eg og nokon andre ville fiske. Eg fekk ikkje eit einaste napp, men ei veninne av meg fekk ein fjellaure. Etter ein time gjekk me tilbake til leirplassen der lærarane våre, Torgeir og Kristina, hadde laga ein quiz med ulike spørsmål om temaet friluftsliv, kart og kompass. Etter at me var ferdige med quizen fekk kvar gruppe ein oppgåve der me skulle gøyme ein gjenstand og forklare vegen til gjenstanden ved hjelp av kart og kompass. 

Om kvelden, når mørket begynte å komme over Fjærlandsete, lagde me eit bål. Me grilla pølser, fortalde historier og gåter, og fekk ein fantastisk slutt på ein fantastisk dag. Det var ein magisk kveld. Me satt der rundt eit bål og såg opp på himmel som var så klar at ein kunne sjå stjernene. Når bålet begynte å slokne, og det ikkje var igjen meir ved, gjekk me å la oss. Det eg lærte den natta, var at ein alltid må ha med eitt ekstra par med ullsokkar. For om kvelden blei det iskaldt, og det gjaldt spesielt på føtta! Så neste gang når eg reiser på ein overnattingstur skal eg alltid ha med eit ekstra par med tjukke ullsokkar. Dagens lærepenge, var at ein skal vere forsiktig og ha respekt for ild.

Datoen er den 16. September. Eg vakna opp til å vere iskald. Eg brukte lang tid på å sovne i går, men klarte det til slutt. Etter å ha pakka ned teltet, laga frukost og rydda opp etter oss, var me klare til å gå vidare. Gruppe 3 fekk i oppgåve å føre oss til Storavatnet. Me merka med ein gang at farten på gruppa hadde gått ned, noko som lærarane syntest var positivt. Når me hadde komme opp til Storavatnet fekk me ei lita drikkepause før gruppe nummer 1 skulle føre oss vidare til Fagreiggivatnet. Når me kom opp, tok me ein times pause og åt lunsj. 

Den neste distansen frå Fagreiggivatnet til Kollsetestølen var det gruppa mi som skulle ha. I starten følte me det gjekk utruleg bra, me følgde stien og følte at me begynte å nærme oss målet. Dessverre hadde me følgt feil sti og var på veg opp til Reppanipa! Denne vetle feilen kunne ha våre unngått dersom me hadde våre flinkare til å bruke kompasset, for då hadde me merka at me var på feil kurs. Men sjølv om me gjorde ein feil, var det viktig at me ikkje ga opp, me måtte berre finne ein annan måte og komme oss ned på. Så i staden for å følgje stien, lagde me vår eigen veg ned til stølen. Me måtte gå igjennom nokon busker, men klarte og komme oss ned like heile og innanfor tidsplanen vår. Resten av vegen frå stølen følgde me ein traktorsti ned til Kollsete. Frå Kollsete tok me rutebussen tilbake til Sogndal. Det som gjekk bra med turen var at det var ein fantastisk koseleg og lærerik tur som eg kjem til å hugse. Eg har lært mykje om korleis kart og kompass kan brukast og korleis det er å overnatte ute. Eg har og lært korleis ein skal pakke sekken, og at det er viktig å ha med gode klede som held på varmen.
                                                                                                                                                                   

Her kan du sjå eit kart over kor gruppa mi gjekk